Εισαγωγή στην ελαιοκομία
Ο Ερασιτεχνικός Οινοελαιουργικός Σύνδεσμος (ΕΡ.Ο.Σ) Μυκονίων προσκάλεσε την Τρίτη 11 Δεκέμβρη έναν πολύ σημαντικό επιστήμονα από τον χώρο της ελαιοκομίας, τον διδάκτορα γεωπόνο ερευνητή και οικοτοξικολόγο Βαγγέλη Μπούρμπο.
Διαβάστε παρακάτω σχετικό με την ελαιοκαλλιέργεια στη Μύκονο άρθρο του Β.Μπούρμπου από το ιστολόγιο του Δημήτρη Ρουσουνέλου : Μύκονος… ως να ιδρώσει η πέτρα!. Εκεί υπάρχουν και οι λεπτομέρειες με εικόνες από την επίσκεψη και τα μαθήματα του προσκαλεμένο μας.
“Η άλλη όψις της Μυκόνου
Γράφει ο Δρ Βαγγέλης Α. Μπούρμπος
Μύκονος. Το ξερονήσι του γιου του Άνιου του Μυκόνου του εγγονού του Απόλλωνα και της νύμφης της Ρυούς. Ο ερημότοπος που στα σωθικά του κατακρατάει τα κουφάρια των Γιγάντων καταπλακωμένα από τους γρανιτένιους ογκόλιθους. Η γωνιά του πλανήτη, όπου ο ήλιος του Απόλλωνα ξεχνιέται, όπου ο Διόνυσος φύτεψε το καρπερό αμπέλι και όπου η Δήμητρα σφράγισε με το ζείδωρο την άγονη και κατάμεστη από προβάσι (αμάραντο-Limonium sinuatum) γη της. Το απομεινάρι του γεωλογικού παιχνιδιού της Γαίας , όπου ο Αίολος ξέχασε να κλείσει τους ασκούς του και χασκογελάει με τα ανεμοκαμώματα στα «ξυλικά».
Σ’ αυτό το ανεμοδαρμένο και πετρώδες νησί που έδωσε το όνομά του και στους φαλακρούς «και τους φαλακρούς δε τινες Μυκονίους καλούσι από του το πάθος τούτο επιχωριάζειν τη νήσω», θα ριζώσουν οι φιλεργατικοί και φιλήσυχοι Μυκονιάτες. Εδώ στη «λυπράν νήσον» θα χτίσουν με ζήλο και απαράμιλλη αρχιτεκτονική την «μυκόνιον αγροικίαν», το «χωριό», με την εκκλησιά του, την «χωνεμένη» αρμονικά στον οικότοπο κατοικιά με το μούτουλο, το βουϊδοκέλι, το χοιροκέλι, τον περιστεριώνα, το τυροκομειό, το πατητήρι με το ‘ποδοχάρι, το πλακάλωνο, τον αχεριώνα, τη στέρνα, τον απόπατο, τα λιθόκτιστα «κλείσματα» και τις «παραγκαιριές».
Καμιά διακοσαριά νοματαίοι αγωνίζονται νυχθημερόν να κρατήσουν την παράδοση και ιδιαίτερα τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Αυτοί οι άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν τίποτα. Τι κι αν το νησί τους έχει μετατραπεί τα τελευταία 60 χρόνια σε κοσμοπολίτικο θέρετρο. Τι κι αν επώνυμοι από τα πέρατα του Κόσμου «φωλεύουν» στα κακοτράχαλα «στήθεια» της γης τους. Αυτοί το «χαβά» τους. Άντρες και γυναίκες γαντζωμένοι στη γη τους αντλούν ως άλλος Ανταίος τη δύναμη να παλέψουν με τον Αίολο, να νικήσουν και να κάνουν να ιδρώσει η πέτρα.
Πρέπει να τους ζήσεις από κοντά για να τους καταλάβεις πόσο υπομονετικοί και φιλεργατικοί είναι. Να δεις πως « παθιάζονται» στο πρασίνισμα και της τελευταίας σπιθαμής της λίγης γης τους. Κλήματα, ξυλικά, λιόφυτα, συκιές, φραγκοσυκιές περνούν από χέρι σε χέρι για να εγκυστωθούν σε κάθε χωριό. Κι είναι να απορείς πραγματικά πως καταφέρνουν αυτοί οι άνθρωποι να τα αναπιάσουν, να τα περιποιηθούν για να πάρουν τη σοδιά τους. Κουβεντιάζουν μ αυτά, αλληλοκαταλαβαίνονται. Κι αυτά σ’ ανταπόδοση παρά τα χτυπήματα τ’ ανέμου, τη φτώχεια του χώματος και το λιγοστό νερό αγωνίζονται επιβιώνουν και καρπίζουν ακόμα κι αν καψαλίζονται απ’ τον αγέρα και χαμογέρνουν. Λογιών-λογιών κηπευτικά, δημητριακά και ψυχανθή δίνουν το εφήμερο πράσινο του νησιού. Κι αυτό ακόμα το Ναξιώτικο φασκόμηλο και τη Συριανή κάπαρη μπορείς να βρεις φυτεμένα στο βραχότοπο του «χωριού». Γεμάτο καλοσύνη και «καλούδια» το χωριό. Και τι δεν έχει. Φουρνιστά σύκα, φραγκόσ’κα, αρωματικά μήλα, κυδώνια, αχλάδια, αμύγδαλα περιζήτητο κρασί και δυνατό ρακί.
Μπροστάρηδες σ αυτή την προσπάθεια ο μακρόχρονης θητείας Δήμαρχος Χρήστος Βερώνης και ο Ερασιτεχνικός Οινοελαιουργικός Σύνδεσμος Μυκονίων με τους πρωτοπόρους Λευτέρη Νικολάκη, Γιώργο Ξυδάκη, Γιώργο Γεωργίου, Ηλία Αθυμαρίτη, Γιάννη Μπαρμπαρή και Δημήτρη Ρουσουνέλο. Ξωπίσω τους πολλοί μικροκαλλιεργητές με μεράκι και αγάπη για τη γη ο Λευτέρης Σικινιώτης, ο Γιώργος Δαχτυλίδης, ο Νίκος Ασημομύτης, ο Δημήτρης Δαχτυλίδης και τόσοι άλλοι. Όλοι τους ιεραπόστολοι. Θεματοφύλακες της γης και του πράσινου του νησιού. Εραστές της αειφορικής ολοκληρωμένης αγροτικής ανάπτυξης. Στην πλειοψηφία τους οπαδοί της οικολογικής γεωργίας και της κτηνοτροφίας
Όλοι τους ξέρουν πως πρέπει η αγροτική ανάπτυξη της ενδοχώρας να συμπορευτεί με την τουριστική ανάπτυξη. Να μπορέσει η γεωργία με την ευρεία της έννοια να εφοδιάσει το δευτερογενή τομέα με πιστοποιημένα και ποιοτικά ανώτερα αγροτικά προϊόντα. Να δώσει το δικό της ελαιόλαδο, να βοηθήσει στη διατήρηση των παραδοσιακών προϊόντων της λούζας, του μυκονιάτικου λουκάνικου, των σίσερων, του ξυνότυρου, του λαρδιού, του ξινόγαλου, της κοπανιστής, των μαραθοκεφτέδων, των ραφιολακιών, της κρεμμυδόπιττας, των λουβιών, της μόστρας, των χουχουλιών, των μπούμπουλων.
Εδώ και δέκα χρόνια ο γράφων παρακολουθεί από κοντά την άλλη όψη της Μυκόνου. Την προσπάθειά της να μετεξελιχθεί σε πράσινο και οικολογικό νησί. Το επισκέπτεται με το ηλιοβασίλεμα της τουριστικής περιόδου. Τότε μπορείς να ζήσεις από κοντά το μεγαλείο των Μυκονιατών αγροτών. Τότε μπορείς να δεις κατάματα το λιοκαμένο και ανεμοπυρωμένο τραχύ πρόσωπο του αγρότη και να νιώσεις την αγωνία του. Τότε μπορείς να χορέψεις με τις «καλές Κεράδες», τις Γιαλούδες και να πιεις το αμίλητο νερό των Τριών Πηγαδιών. Τότε μπορείς να δεις την ανεμοστέφανη φεγγαράδα να τονώνει την αντίθεση του άσπρου των «χωριών» και του σκοτεινού γρανιτόβραχου. Τότε με το σίγασμα του θορύβου και τα κατακάθισμα του κονιορτού από την κοσμοσυρροή μπορείς να δεις τη γεωργική του προοπτική.
Η πολιτεία πρέπει να έλθει αρωγός στην προσπάθεια αυτή. Το νησί πρέπει να μετεξελιχθεί σε οικολογικό. Για ένα ακόμα λόγο. Για να αποφευχθεί ενδεχόμενη μόλυνση του εδάφους και των τεχνητών λιμνών από τα αγροχημικά.
Η πλούσια τεχνογνωσία να φτάσει εκλαϊκευμένη και σ’ αυτόν τον τόπο. Πρέπει τώρα που χρόνο με το χρόνο η ελαιοκαλλιέργεια αυξάνεται να προβλεφθεί η κρατική παρέμβαση για την οικολογική αντιμετώπιση του Δάκου της ελιάς. Ανάλογη βοήθεια χρειάζονται και οι αμπελοκαλλιεργητές και οι καλλιεργητές κηπευτικών και άλλων δενδρωδών καλλιεργειών. Η παρουσία επιστημονικού Συμβούλου είναι απαραίτητη.
Ακόμα στην κτηνοτροφία πρέπει να γίνει βελτίωση του ενσταβλισμού και ολοκληρωμένη διαχείριση των βοσκοτόπων.
Κρίνεται αναγκαία η διατήρηση των παραδοσιακών ποικιλιών των καλλιεργούμενων φυτών και των φυλών των ζώων.
Η μεταποίηση σιγά – σιγά εκσυγχρονίζεται. Σε λίγο καιρό ένα σύγχρονο και φιλοπεριβαλλοντικό οινοποιείο θα αρχίσει να λειτουργεί. Περισσότερο αναγκαία είναι η διαχείριση των γεωργικών και κτηνοτροφικών αποβλήτων. Μεθαύριο με την αύξηση της παραγωγής του ελαιόκαρπου θα χρειαστεί η εγκατάσταση ελαιουργείου. Πρέπει να αντιμετωπιστεί η οχλούσα δυσάρεστη οσμή των μικρών μονάδων χοιροτροφίας και βοοτροφίας.
Θα πρέπει εδώ και τώρα να δώσει η Πολιτεία άμεση λύση στο πρόβλημα της χωματερής. Να βάλει τέλος στην αγωνία του δημάρχου και των Μυκονιατών. Το κάψιμο των στερεών αποβλήτων γεμίζει το περιβάλλον του νησιού με επικίνδυνες για την υγεία των ανθρώπων ουσίες που εύκολα περνούν στα γεωργικά και κτηνοτροφικά προϊόντα. Η ρύπανση αυτή δεν έχει όρια. Προπαντός στη Μύκονο που σαρώνεται από τον άνεμο. Αυτές οι παρεμβάσεις μπορούν να αμβλύνουν την ψαλίδα μεταξύ του πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα. Να τους παντρέψουν. Να αναπτύξουν τον οικοτουρισμό.
Αν η Πολιτεία σκύψει με περισσότερο ενδιαφέρον στα προβλήματα του νησιού, δεν υπάρχει αμφιβολία πως στον επιθετικό προσδιορισμό του νησιού «κοσμοπολίτικο τουριστικό κέντρο» θα προστεθεί και το ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟ. Οι Μυκονιάτες απέδειξαν με τις πρωτοβουλίες τους πως το επιζητούν.”