Κλάδεμα διαμόρφωσης

Olive tree

Κυπελοειδής αμπελώνας
Όταν το αμπέλι είναι νέο, δηλαδή τα πρώτα δύο ή τρία χρόνια, ο αμπελουργός θα πρέπει να αποφασίσει το πώς θα το διαμορφώσει. Δεν θα πρέπει να βιαστούμε σε καμία περίπτωση στο σχήμα διαμόρφωσης, αφού τα τρία τουλάχιστον πρώτα χρόνια, δημιουργούμε τις προϋποθέσεις “ανεβάσματος και ενδυνάμωσης” του κλήματος, μια πολύ βασική και απαραίτητη εργασία. Σε κάθε περίπτωση και μετά τα πρώτα χρόνια αν διαπιστώσουμε ότι η διαμόρφωση που κάναμε κάπου “στράβωσε”, προβαίνουμε σε αυστηρό κλάδεμα επανορθωτικό, πχ μια συνηθισμένη περίπτωση είναι το σταύρωμα πάνω από το πρώτο σύρμα και η “καμπούρα” του κλήματος στο σταυρό, που σημαίνει μη σωστό δέσιμο των πρέμνων και έχει σαν αποτέλεσμα να ξεφεύγουν οι βλαστοί πάνω από το πρώτο σύρμα και να “στραβώνουν”. Κοιτάζουμε προσεκτικά επίσης τις αποστάσεις των ματιών ούτως ώστε τα βλαστάρια να είναι συμμετρικά και με “φορά κάθετη”, για να υποστηριχθούν όταν οι “έλικες” πιαστούν στα σύρματα.

    Υπάρχουν αρκετοί τρόποι διαμόρφωσης ανάλογα με την ποικιλία, το έδαφος και το κλίμα. Από τα σχήματα διαμόρφωσης που εφαρμόζονται σήμερα ξεχωρίζουν τρία βασικά :

  • κυπελλοειδές
  • γραμμικό
  • κρεβατίνα

Kypelo

Κυπελοειδές κλάδεμα

    Κυπελλοειδές
    Η διαμόρφωση ενός τέτοιου σχήματος έχει ως εξής :

  1. Κατά το πρώτο χειμερινό κλάδεμα της φυτιάς, τον πρώτο χειμώνα, επιλέγουμε να κρατήσουμε μία κληματίδα, συνήθως την καλύτερη, την οποία και κλαδεύουμε στα δύο μάτια.
  2. Κατά το δεύτερο κλάδεμα και εάν η κληματίδα που αφήσαμε είναι αρκετά δυνατή, επιλέγουμε το ύψος από το οποίο θα διαμορφώσουμε τους βραχίονες του κυπελλοειδούς. Αν τον δεύτερο χρόνο ( δεύτερο κλάδεμα ) η κληματίδα που αφήσαμε δεν είναι αρκετά δυνατή, τότε θα πρέπει πάλι να την κλαδέψουμε στα δύο μάτια και να περιμένουμε έναν ακόμα χρόνο.
  3. Κατά το τρίτο κλάδεμα θα αφήσουμε τόσες κληματίδες όσους βραχίονες θέλουμε να διατηρήσουμε για το κύπελλο μας.

Γραμμικό
Στην πραγματικότητα δεν είναι ένα αλλά ένα σύνολο γραμμικών σχημάτων. Σαν κοινό χαρακτηριστικό έχουν την στήριξη των πρέμνων σε σειρές συρμάτων ( συνήθως τρία σύρματα ) τα οποία βρίσκονται σε μέτριου ύψους πασσάλους (1.8-2.5 μ) σχηματίζοντας σειρές [3] (γραμμές απ΄όπου και το γραμμικό!).Με αυτόν τον τρόπο είναι πολύ ποιο εύκολη η χρήση μηχανημάτων για την καλλιέργεια, διευκολύνεται και τυποποιείται το κλάδεμα καθώς, δίνουν στο φυτό τη δυνατότητα ανάπτυξης μεγαλύτερου όγκου βλάστησης και μεγαλύτερη αναλογία ενεργού φυλλώματος, επειδή στις γραμμές του αμπελιού όλα τα φύλλα είναι στο φως και στον ήλιο, εξασφαλίζοντας έτσι την καλύτερη τροφοδοσία των σταφυλιών.

    Τα ποιο σημαντικά γραμμικά σχήματα είναι τα [1][2]τα οποία θα περιγράψουμε:

  1. Guyot (Γκυγιώ) – μονόπλευρο και αμφίπλευρο
  2. Royat (Ρουαγιά) – μονόπλευρο και αμφίπλευρο
  3. Casenave (Καζενάβ)
  4. Sylvoz (Συλβόζ)

ΣΣ: Ας θυμώμαστε οτι Κεφαλή λέγεται ο βραχίονας που έχει μέχρι τρία μάτια, ενώ Aμολυτή ο βραχίονας που έχει περισσότερα από τέσσερα.

Guyot (Γκυγιώ) – μονόπλευρο και αμφίπλευρο
Το σχήμα Γκυγιώ αποτελείται από κορμό σε ύψος 40-50 εκ στην κορυφή του οποίου υπαρχει μία κεφαλή με δύο μάτια καθώς και μία αμολυτή με αρκετά μάτια ανάλογα με την ποικιλία ( ~ 10). Σε κάθε χειμερινό κλάδεμα πρέπει να κόβετε (αφαίρεση) η αμολυτή από την βάση της και από τα δύο μάτια της κεφαλής, τις κληματίδες που δημιουργηθήκαν, θα πρέπει το ένα, το κατώτερο, να γίνει η νέα κεφαλή και το άλλο, το ανώτερο, η νέα αμολυτή.Τα παραπάνω ισχύουν για το μονόπλευρο Γκυγιώ, ενώ για το αμφίπλευρο, θα πρέπει σε κάθε πλευρά του πρέμνου να αφεθεί μία αμολυτή και μία κεφαλή.

Royat (Ρουαγιά) – μονόπλευρο και αμφίπλευρο
Το σχήμα Ρουαγιά αποτελείται και αυτό από κορμό ύψους 40-50 εκ στην κορυφή του οποίου υπάρχουν ένας ( μονόπλευρο ) ή δύο (αμφίπλευρο ) βραχίονες, οι οποίοι είναι κυρτωμένοι παράλληλα με το πρώτο σύρμα και σε μήκος το μισό της απόστασης μεταξύ των πρέμνων. Οι βραχίονες αυτοί θα εξελιχθούν στους κορμούς στους οποίους επάνω θα αφήσουμε ένα μάτι κάθε 15 με 20 εκ. Σε αυτή την περίπτωση καλό είναι, όπως έχει ειπωθεί και πριν, να «χαλάμε» τα μάτια που βρίσκονται στην κάτω πλευρά ώστε οι νέοι βραχίονες που θα δημιουργούν να «βλέπουν» κατευθείαν προς την πάνω πλευρά. Σε αυτούς τους νέους βραχίονες, σε κάθε κλάδεμα καρποφορίας, θα αφήνουμε κεφαλή με 2-4 μάτια ανάλογα με την ποικιλία και την γονιμότητα του εδάφους.
Olive tree

Αμφίπλευρο Royat (Ρουαγιά)

Κλάδεμα κρεβατίνας
Πέργκολα

Κατά το πρώτο χειμερινό κλάδεμα του νεαρού φυτού, κρατάμε μία κληματίδα, συνήθως την καλύτερη, την οποία και κλαδεύουμε στα δύο μάτια. Τα δύο αυτά μάτια θα μας δώσουν το επόμενο καλοκαίρι τους δύο βραχίονες.

Πέργκολα

 

Από τις δύο κλιματίδες που θα έχουν σχηματισθεί, θα κρατήσουμε την πιο γερή και κατά την διάρκεια του καλοκαιριού θα την στηρίξουμε με στήριγμα αρκετού ύψους ώστε αν επιτύχουμε ικανοποιητική ανάπτυξη, να φθάνει το ύψος που θα έχει η κρεββατίνα. Κατά το δεύτερο κλάδεμα επιλέγουμε την πιο δυνατή κληματίδα, και κλαδεύουμε στο τελικό ύψος της πέργκολας αφήνοντας δύο μάτια και κόβοντας (αφαιρώντας) όλα τα μάτια που βρίσκονται κάτω από αυτά.

 

Πέργκολα
Το επόμενο καλοκαίρι είναι η ώρα να δώσουμε την τελική κατεύθυνση. Δένουμε το πιο δυνατό μπράτσο στο μέσο της κρεββατίνας με τελικό στόχο αυτό να φθάσει σε πλήρη ανάπτυξη έως το τέρμα της.
Στο επόμενο κλάδεμα το κεντρικό αυτό μπράτσο θα γίνει ο κορμός της οροφής, στον οποίο θα αφήνουμε από 6 έως 8 μπράτσα σε κάθε πλευρά του, ανάλογα με το μήκος της πέργκολας και την ευρωστία του πρέμνου. Κάθε μπράτσο καρποφορίας θα έχει από 2 έως 3 μάτια, εκτός από τις ποικιλίες που έχουν άγονα τα πρώτα 3 μάτα, (σουλτανίνα κλπ) όπου αφήνουμε αμολυτές με πάνω από 5 μάτια καρποφορίας.